چگونه برای عکس مستند یا خبری Caption بنویسیم؟
Photo Caption یا Cutline چند سطر متن است که برای شرح و توصیف عکس مستند یا خبری استفاده می‌شود. نوشتن Caption درست، مشکل بسیاری از عکاسان است. در سطحی بالاتر، نوشتن Caption عالی، هنری است که نه تنها به ارزش عکس اضافه می‌کند بلکه فقط از برخی عکاسان برمی آید. مطلبی که در ادامه می‌خوانید، شرحی است بر اهمیت Caption عکس، روش نوشتن آن و ذکر نکاتی که برای نوشتن یک Caption خوب لازم است.
در برخی منابع Caption و Cutline دو اصطلاح متفاوت هستند: Caption به توضیح یا عنوان کوتاه عکس گفته می‌شود و Cutline به توضیح کامل عکس. مثلاً در زیر عکس ملاقات رئیس جمهور با مهمانان خارجی ابتدا عنوان عکس نوشته شود (رئیس جمهور و مهمانان) و سپس توضیح کامل آن. اما در بسیاری از منابع، منظور از Caption همان توضیح کامل عکس است.
اهمیت Caption:
Caption خوب می‌تواند بیننده را به آگاهی بالاتری از آنچه که در عکس می‌بیند، برساند. caption خوب می‌تواند بیننده را علاقمند کند تا در مورد موضوع عکس، چیزهای بیشتری را جستجو کند و بداند.
بیننده ابتدا عکس را می‌بیند و سپس caption را می‌خواند. اگر caption خوبی نوشته شده باشد، بیننده مجدداً به عکس برمی گردد چون چیزهای جدیدی فهمیده که قبلا نمی‌دانسته است. اگر caption و عکس، مجموعه کامل و خوبی را تشکیل دهند، بیننده، عکس را به عنوان سرتیتر خبر می‌بیند و caption را به عنوان داستان کامل خبر. در واقع caption خوب باعث می‌شود که بیننده ابتدا عکس را ببیند، سپس caption را بخواند و مجددا عکس را ببیند و باز هم caption را بخواند.
caption در واقع کامل کننده داستان عکس است. caption فرصتی است تا داستان عکس به بهترین وجه کامل گردد. caption کاری با مخاطب می‌کند که عکس به تنهایی قادر به آن نیست.
هدف caption نویسی:
در قدم اول، شرح و توضیح عکس برای بیننده است. در مرحله بالاتر، نوشتن توضیحس که دقیق، جالب و مورد توجه برای بیننده باشد، چالش اصلی است. در مرحله بعدی: نوشتن نوعی caption که با نشاط، هیجان انگیز و زنده باشد تا علاوه بر اطلاع رسانی برای بیننده، او را جذب کند.
روش نوشتن Caption با قانون ۵W و ۱H: از این قوانین کلی می‌توان برای نوشتن Caption استفاده کرد.
– WHO : چه کسی یا کسانی در عکس هستند؟ سن، اسم و شغل افراد حاضر در عکس باید نوشته شود. اگر افراد متعلق به سازمان خاصی هستند، نام سازمان و عنوان شغلی‌شان ذکر شود. املای نام افراد بایستی با دقت نوشته شده و در صورت نیاز از خودشان پرسیده شود. برای عکس های کلوزاپ تا ۵ نفر، باید اسم همه را بنویسید. در مورد عکس‌های جمعی، باید توضیحی در مورد افراد بدهید : مثلا جمعی از علاقمندان فوتبال.
– What: چه اتفاقی در عکس افتاده است یا چه اتفاقی در جریان است. کاملا به صورت اختصاصی مساله را توضیح دهید. این فرض را فراموش کنید که خودِ مخاطب می‌تواند حدس بزند چه اتفاقی رخ داده است.
– When: این اتفاق در چه زمانی رخ داده است؟ از روز و تاریخ استفاده کنید. سال را ذکر کنید. ساعتِ روز معمولا لازم نیست مگر اینکه برای داستان عکس مهم باشد.
– Where: اتفاق عکس در چه جایی رخ داده است؟ نام محل، شهر و استان را بنویسید.
– Why: اطلاعات اضافی که نشان دهد چرا چنین اتفاقی افتاده است. مثلا فقط نگویید که جمعی از مردم در حال راهپیمایی هستند بلکه بگویید چرا در حال راهپیمایی هستند.
– How: این قسمت می‌تواند نشاندهنده چه مقدار =How Much ( چه مقدار هزینه، چه مقدار خسارت) یا چه تعداد= How many ( تعداد تلفات، تعداد شرکت کننده) و نظایر آن باشد.
نکات کلیدی برای آنکه بتوانید یک Caption خوب بنویسید:
۱- همواره موقع نوشتن caption مجددا عکس را ببینید. از حافظه‌تان استفاده نکنید. این نکته در عین سادگی، باعث پیشگیری از بسیاری از مشکلات خواهد شد.
۲- هر چقدر اطلاعات بیشتری بدهید، بهتر است.
۳- به جزئیاتی در عکس اشاره کنید که یک بیننده معمولی به آنها توجه نمی‌کند.
۴- متن باید بدون غلط املایی باشد.
۵- توضیحات باید دقیقا با عکس تطابق داشته باشند. اگر از ۵ نفر صحبت می‌کنید ولی در عکس ۶ نفر حضور دارند، این caption صحیح نیست.
۶- اگر امکانش باشد، حتی نقل قولی از فردی که در عکس است، در caption بیاورید.
۷- اگر تکنیک غیرمعمول یا خاصی در عکاسی استفاده کرده‌اید، می‌توانید در caption به آن اشاره کنید.
۸-به نکات واضح در عکس اشاره نکنید: بیننده می‌بیند که سوژه در حال قدم زدن است یا روی نیمکت نشسته است. چیزهایی بگویید که بیننده نمی‌داند یا به آنها توجه نمی‌کند.
۹- از جملات کامل استفاده کنید.
مثال: وزیر امور خارجه به میهمانانی که از کشور سوئیس وارد شده اند، در فرودگاه تهران، خوشامد می‌گوید.
۱۰- در مورد عکس هایی که در یک مجموعه هستند، با هر caption، دکمه ریست را نزنید! اگر در عکس اول از فردی با نام کامل یاد می‌کنید، لازم نیست در عکس های دیگر نام کاملش را تکرار کنید. در این‌گونه موارد دقت کنید که با یک بسته اطلاعاتی روبرو هستید و کپشن‌ها نیز متناسب با این بسته، ارائه شوند.
۱۱- فقط به حقایق اشاره کنید. فرضیات خود را از اینکه سوژه عکس چه احساسی دارد یا چه گونه فکر می‌کند، در caption ننویسید. در مورد سوژه یا اتفاقات قضاوت نکنید. چیزهایی را بنویسید که می‌دانید. داستان پردازی نکنید. اگر در عکسی از بازیکن فوتبال، دهانش باز است، در caption ننویسید که فلان بازیکن فوتبال به توپ ناسزا می‌گوید. همچنین دقت کنید که دوربین ذاتا لحظه‌ها را ثبت می‌کند و حالات افراد در آن لحظه‌ها، الزاما همه واقعیت نیست. در آن لحظه خاص ممکن است فردی ناراحت به نظر آید اما در‌واقع این‌گونه نبوده است و در ادامه، چهره اش طبیعی شده باشد. در این‌گونه موارد نیز باید بر این وسوسه غلبه کنید که در مورد این لحظات که عاری از واقعیت هستند، در caption چیزهایی بنویسید که واقعی نیست یا شما از آنها اطلاع ندارید.
۱۲- از طنزپردازی در caption بپرهیزید.
۱۳-بهتر است با کلماتی نظیر a/an/the ، متن را شروع نکنید.
۱۴- از زمان حال برای توصیف عمل رخ داده در عکس استفاده کنید. مطلب را به گونه‌ای بنویسید که گویی همین حالا در حال رخ دادن است. چرا که عکس، نمایانگر لحظه‌ای از زمان است که ثبت شده است. برخی روزنامه‌ها یا آژانس ها استاندارد خاصی برای زمان دارند: برای جمله اول از زمان حال استفاده می‌شود و جملات بعدی از زمان گذشته. منطق پشت قضیه هم این است که جمله اول آنچه را که در عکس در حال رخ دادن است، توصیف می‌کند و جملات بعدی، به پس زمینه اتفاق و شرایط اشاره می‌کنند.
مثلا: مامور آتش نشانی، احمد وظیفه شناس، بچه ۳ ساله، مینا احمدی را که از آتش سوزی خانه نجات داده ، در آغوش گرفته است. والدین مینا، سعید و فاطمه احمدی به خاطر استنشاق دود ناشی از آتش سوزی فوت کردند.
۱۵- اطلاعاتی را به بیننده بدهید که فقط با دیدن عکس نمی‌توانند بدست آورند.
۱۶- بهتر است متن Caption را با اسامی آغاز نکنید.
۱۷- در caption نویسی از جزء به کل یا از کل به جزء حرکت کنید.
۱۸- وقتی می‌خواهید اعضاء یک گروه را معرفی کنید بجای اینکه بگویید از چپ به راست ….، فقط بگویید از چپ …
۱۹- ذکر کلماتی مانند «بالا» (Above) یا «در این عکس می‌بینید» ( Pictured here) لازم نیست.
۲۰-اگر نام افراد برای داستان عکس مهم است، نام آنها را بگویید.
۲۱- نوشتن caption را به عنوان یک کار اضافی در نظر نگیرید. بلکه آن را به عنوان یک ارزش افزوده برای عکس در نظر بگیرید. caption مانند خود عکس اهمیت دارد. به همان اندازه عکس به caption اهمیت دهید و آن را از لحاظ کیفیت بررسی کنید.
توصیه پایانی:
سعی کنید با caption، داستان عکس را به جلو هدایت کنید. روی کنش‌ها در عکس تمرکز کنید و سپس با جملات خود، این کنش‌ها را به حرکت وادار کنید. سعی کنید با caption، قطعات و تکه‌های عکس را به هم متصل کنید و مانند یک ادیتور فیلم، عکس را تبدیل به یک داستان جذاب نمایید.
کپشن خوب باید بتواند به بیننده اطلاعات دهد، او را غافلگیر یا متعجب کند، محظوظ کند و او را تحریک کند تا عکس را به دقت ببیند. در پایان، چند عکس و Caption آنها را به زبان انگلیسی و فارسی را ببینید:
People wait in a queue to cast their votes at a polling station in Jaunpur, in the northern Indian state of Uttar Pradesh, India, Monday, May 12, 2014
در روز دوشنبه، ۱۲ می ۲۰۱۴، اهالی جانپور که در قسمت شمالی استان یوتارپرادش هند قرار دارد، در صف منتظرند تا رای‌شان را به صندوق بیاندازند.
An aerial view shows the site of Friday’s landslide that buried Abi Barak village in Badakhshan province,
northeastern Afghanistan, Monday, May 5, 2014.
نمای هوایی از محل واقعه رانش زمین در روز دوشنبه ۵می ۲۰۱۴ ، که باعث مدفون شدن روستای ابی‌برک در استان بدخشان افغانستان شد.
A woman cries as she takes part in a procession of Wold War II veterans and their relatives during Victory Day celebrations in the Crimean port of Sevastopol on May 9. Crimea’s largely Russian-speaking residents voted in March to become part of Russia
زنی که در روز نهم می ۲۱۰۴ در راهپیمایی گرامیداشت داوطلبین جنگ جهانی دوم در جشن VictoryDay در ناحیه کریمه Sevastopol شرکت کرده است، گریه می‌کند. ساکنین عمدتا روسی‌زبان کریمه در ماه مارس طی رفراندومی رای به الحاق به روسیه دادند.
دیدگاهتان را بنویسید